De Nederland

Details over het schip De Nederland, BHS nummer 10450

Algemene gegevens

BHS-nummer Scheepsnaam Type schip Gebouwd van Bouwjaar Werf Plaats van de werf 10450 De Nederland Groninger zeetjalk ijzer in 1902 Boerema Martenshoek

Gebied en vracht

Oorspronkelijk vaargebied Oorspronkelijk soort vracht Huidige ligplaats tot 40: Oostzee& Ned. en Duitse kust& na 40: binnenland schelpen (tot 1940) daarna van alles Rotterdam en omgeving, Waterweg en Z-H eilanden

Korte geschiedenis van dit schip

De schipper van ‘De Nederland’ (voorheen ‘Eems’ en ‘Nederland’) voer in de dertiger jaren alleen met de knecht (vrouw en kind woonden aan de wal) in de schelpenvaart. Bij het wachten op het laden lag men voor anker, wat soms zo ruig was dat zij in de roef op de grond zaten met de voeten tegen elkaar. Bij ruwe zee werd geladen door één luik, zodat alles vertremd moest worden. Lossen gebeurde op de vaste wal waarna het binnenboeisel, den en het gehele ruim met een sok met lijnolie werden ingewreven. De schipper stond bekend als een "stoere" varensman, die z'n schip goed onderhield. Ook met wedstrijden ging het ruig toe en wonnen zij diverse keren bij hardzeilen voor Delfzijl. Helaas is deze "stoere" schipper aan boord omgekomen in 1959 bij het vertremmen van een giftige grondstof voor kunstmest. Momenteel wordt het schip permanent bewoond met alle moderne comfort, zoals een keuken met alle apparatuur en zelfs inductie kookplaat, twee gescheiden slaapruimtes met eigen douche/toilet en er is zelfs een jacuzzi aan boord! Ook is er de laatste jaren veel zorg besteed aan een nieuw zeiltuig en is er ondersteuning van het helmhout (van bijna vijf meter!) middels een hydraulisch stuurwerk met autopilot, zodat het schip met 1 à 2 man goed te zeilen is.

Illustraties:

Gemaakt op/in: 2004 Foto: onbekend. Klik op de thumbnail voor een grotere illustratie (opent in een nieuw venster).

Droogvallen Gemaakt op/in: 25 juni 2010 Klik op de thumbnail voor een grotere illustratie (opent in een nieuw venster).

De zeetjalk DE NEDERLAND op het Kanaal door Walcheren onderweg naar de reunie 2013 van de LVBHB in Middelburg en Vlissingen. Gemaakt op/in: 25 juli 2013, 16:02:31 Foto: Simon J. de Waard. Klik op de thumbnail voor een grotere illustratie (opent in een nieuw venster).

Maten

Lengte Breedte Diepgang Holte Tonnage Hoogte mast 23 m 45 cm 4 m 85 cm 0 m 90 cm 1 m 84 cm – 19 m 21 cm

Brandmerken:

Gegevens van het kadasternummer (brandmerk) “2777 B GRON 1952”

Brandmerk Naam eigenaar (vlgns kadaster) Naam schip (vlgns kadaster) Bijzonderheden 2777 B GRON 1952 - - -

Gegevens van het kadasternummer (brandmerk) “1015 Z Gron 1928”

Brandmerk Naam eigenaar (vlgns kadaster) Naam schip (vlgns kadaster) Bijzonderheden 1015 Z Gron 1928 - - -

Motoren:

Merk Type Serienr. Bouwjaar Nieuw of gereviseerd? Jaar geplaatst Jaar afgedankt DAF 615 – 1970 – – –

Verhalen over dit schip:

Dankzij een schipper, die van 1932 tot 1936 knecht was op de Eems, en die reageerde op een oproep van mij in Schuttevaer, is veel bekend over de Eems. Hij vertelde o.m. over de schelpenvaart: de schipper voer alleen met de knecht (vrouw en kind woonden aan de wal). Bij het wachten op het laden lag men voor anker, wat soms z¢ ruig was dat de schipper en de knecht in de roef op de grond zaten met de voeten tegen elkaar. Anker-op met de braadspil, eerst met handspaken, v.a. nà 1933 met de liet, toen de verbinding werd gemaakt tussen de lier en de braadspil, d.m.v. een "fiets"ketting. Bij ruwe zee werd geladen door één luik, zodat alles vertremd moest worden. Omdat schelpen licht zijn, werd het ruim volledig vol getremd. Direkt na het laden de luiken dicht en kleden erover, en nà 10 ton water (meegekomen met de schelpen) met de hand eruit pompen. Lossen op de vaste wal, meestal in Duitsland, o.a. in Neuharlesiel. Na lossing werden binnenboeisel, den en het gehele ruim met een sok met lijnolie in gewreven, iedere twee weken werden alle stalen staand- en lopend want en de luiken ook zo behandeld, waarbij geen lijnolie op de presenningen mocht komen (anders zouden ze op den duur breken). Dit alles deden ze dus met z'n tweeën. De schipper stond bekend als een "stoere" (moeilijk mee om te gaan), ruige varensman, die z'n schip goed onderhield. Ook met wedstrijden ging het ruig toe: volgens de knecht voeren ze (leeg) het vaste water op de luiken (in tegenstelling tot de meeste andere dikke tjalken kon dat bij de Eems, omdat z'n holte niet zo groot is (1.84). Dit ruige varen resulteerde (samen met het voor die tijd grote tuig) erin, dat de Eems tussen '32 en '36 twee keer won en een keer tweede werd bij hardzeilen voor Delfzijl. Helaas is deze "stoere" schipper aan boord omgekomen in 1959 bij het vertremmen van een giftige grondstof voor kunstmest. Enkele heel bijzondere kenmerken van de Eems zijn: - Het schip heeft bijzonder bolle dekken, en dus zeer schuine gangboorden. Er is gladde plaat gebruikt, zodat je bij vochtig of vriezend weer voortdurend uitglijdt. Niet erg handig, maar het watert wel goed uit op zee (overigens, de voor de zeevaart aangebrachte spuikleppen en Plimsoll merken zijn nog aanwezig). - Het schip is onvoorstelbaar scheef en asymetrisch gebouwd. Zo staan de kattesporen niet haaks op de scheepsas, maar gemiddeld ca. 25 cm. "verdraaid". Het verschil tussen de afstanden van het aanvaringsschot en de voorste wantputting aan BB en SB, bedraagt 27 cm. Als de meeste soortgenoten had de Eems een "klapscheg" ofwel een midzwaard aan de scheg. Dit "apparaat" is enkele jaren geleden reeds omschreven in de Bokkepoot. Als bijzonderheid kan ik noemen hoe dat ding heette (althans volgens de voormalige knecht): linnet. Het enige mij bekende schip met een werkende en komplete linnet is de Hoop Op Welzijn, een klipperaak van Maarten de Jong uit Gorinchem. Hoewel de familie Engelsman zeer goed voor het schip zorgden, stonden ze in hun privéleven als zeer zuinig bekend. Zo gingen ze, als ze weer eens in hun thuishaven Delfzijl waren, altijd een stuk buiten de plaats liggen. Dat spaarde havengeld, en ze hoefden dan ook geen koffie te schenken omdat daar niemand op bezoek kwam! De Eems is nu (1997) voor 90% gerestaureerd, en is in gebruik als varende scheepstimmerwerkplaats. De tuigage is zo sterk gemaakt dat aan de punt van de giek, als hij dwarsuit staat, 2 ton gehesen kan worden. Wijzigingen t.o.v. de situatie van 1902 zijn: - er is een ankerlier i.p.v. een braadspil; - de geklonken mastkoker staat 30 cm achterlijker; - er is een motor geplaatst; - het roefdak is van staal i.p.v. hout; - er is een schootlier geplaatst. Verder is alles identiek, zelfs de kleuren en de tuiggrootte!